Trên các diễn đàn chia sẻ cách kiếm tiền online, nhiều thành viên than thở bị kẹt hàng trăm LR, thậm chí vài nghìn hay chục nghìn LR trong tài khoản mà không có cách nào thu hồi được. LR là đơn vị tiền ảo của Liberty Reserve, có giá trị tương đương một USD. Trang chủ của công ty Liberty Reserve đã bị chặn, đầu mối liên hệ trên website cũng không thể gọi được.

Chính quyền Mỹ thông báo Liberty Reserve liên quan tới hành vi rửa tiền 6 tỷ USD.

Thành viên josthanhxuan trên một diễn đàn tiếc nuối: "1.000 USD ra đi không lời từ biệt". Trong khi đó tara94221 cũng than thở vì mất số tiền cả tháng trời làm việc. Một người dùng khác cho hay anh mất vài nghìn LR nhưng không có hy vọng lấy lại sau khi biết thông tin về sự cố của công ty. Đây là số tiền ảo họ kiếm được vẫn còn kẹt trên tài khoản mà chưa kịp chuyển thành tiền thật.

Những người kiếm tiền trực tuyến không biết xoay sở ra sao khi các trang web lâu nay vẫn trả tiền công cho họ cũng đột ngột thông báo đóng cửa hoặc từ chối chi trả. Quản trị của những website này gửi email đến với thành viên trình bày về sự cố "ngoài ý muốn, đồng thời mong nhận được sự thông cảm và chia sẻ từ người dùng". Nhiều người cho rằng đây thực chất là hành động "mượn gió bẻ măng" của những đơn vị trên nhằm tránh phải chi khoản tiền lớn để bù đắp cho người dùng.

Liberty Reserve (LR), cùng với các phương thức thanh toán trực tuyến khác đang hoạt động như Webmoney (WMZ và WME), Perfect Money (PM), PayPal (PP), alertPay (AP), Bitcoin (BTC)... được sử dụng như một loại tiền tệ trả công cho những người làm việc online. Trong đó LR, WMZ, PP và PM khá phổ biến do có giá trị tương đương với tiền thật và thanh toán dễ dàng, được nhiều website mua bán trực tuyến nước ngoài và một số địa chỉ online ở Việt Nam chấp nhận và hỗ trợ. Đặc biệt với LR, chủ tài khoản không cần khai báo thông tin thật khi mở để giao dịch, vì thế đang chiếm khoảng 35% - 40% lượng giao dịch tiền ảo tại Việt Nam.

Một người chuyên kiếm tiền trên mạng online chia sẻ LR không được công nhận là tiền nhưng nó lại "có giá trị như tiền", và số người có nhu cầu giao dịch rất đông nên dù không xin được giấy phép kinh doanh, các Exchanger (đối tác nhận đổi tiền) vẫn mọc lên như nấm.

"Những người không sử dụng LR có thể coi các Exchanger là kẻ làm ăn phi pháp. Nhưng những người thường xuyên sử dụng LR lại coi họ đây là phao cứu sinh cho công việc làm ăn của họ", người này nói.

Người kiếm tiền online (MMO) có nhiều lựa chọn công việc để được nhận LR như click vào quảng cáo, chơi forex hoặc tải dữ liệu lên mạng thông qua một trang chia sẻ, đợi người khác tải về để hưởng hoa hồng từ số lượt download... Số tiền sẽ được thanh toán vào tài khoản người chơi theo chu kỳ nhất định. LR kiếm được, họ có thể chuyển đổi ra tiền thật để tiêu hoặc dùng để thanh toán một số dịch vụ, hàng hóa online.

Muốn có tiền thật, chủ LR phải tìm tới các đại lý đổi tiền (chính là các Exchanger). Ví dụ, một người chơi có 1.000 LR cần bán, phải thỏa thuận tỷ giá với Exchanger để chuyển đổi. Một LR tương đương khoảng một USD, tỷ giá quy đổi từ USD sang tiền Việt thường được các Exchanger áp ngang bằng hoặc thấp hơn không đáng kể so với giá USD trên thị trường hiện tại. Chủ sở hữu sau đó sẽ chuyển 1.000 LR của mình sang tài khoản Liberty Reserve của Exchanger. Tiếp đó Exchanger sẽ chuyển khoản từ tài khoản VND của mình cho bên bán theo đúng tỷ giá đã thỏa thuận. Phần tiền LR đã mua, Exchanger làm gì thì các MMO không thể biết rõ.

Giao dịch phát sinh liên quan đến ngân hàng tại Việt Nam trong mua bán giữa hai bên, nhưng thực tế quá trình chuyển tiền giữa các tài khoản LR (bán) sang LR (mua) và VND (mua) sang VND (bán) không có ràng buộc pháp lý với nhau, ngoại trừ thỏa thuận miệng giữa hai bên mua bán kể trên. Do đó, trên lý thuyết các nhà băng Việt Nam hoàn toàn không hay biết chuyện mua bán LR. Tên ngân hàng gắn trên website có thể được hiểu là những nơi thuận tiện cho giao dịch của Exchanger với chủ LR.

Ngoài lựa chọn chuyển số tiền ảo sang tiền thật VND để sử dụng, người chơi cũng có thể dùng LR để giao dịch tại một số địa chỉ trực tuyến ở Việt Nam. Hiện có khá nhiều trang web cho mua thẻ điện thoại, thẻ game, phần mềm hoặc một số món đồ bằng loại tiền này. Tuy nhiên, đây đều là các website do exchanger lập ra để tiện giao dịch chứ không phải đại diện ủy quyền của Liberty Reserve ở Việt Nam.

Một trong những địa chỉ web mua bán LR tại Việt Nam thông báo tạm ngừng hoạt động.

Anh Nguyễn Trọng, một người thường dùng các dịch vụ thanh toán trực tuyến cả trong và ngoài nước nhận xét: "LR là một mạng giao dịch tiện lợi, nhanh chóng, đặc biệt là người mua và người bán không hề biết nhau. Cũng chính vì vậy mà các giao dịch đen thường được thực hiện tại đây". Anh cho biết thêm, LR được sử dụng khá nhiều để mua các tài khoản tín dụng bị ăn cắp ở nước ngoài.

Hiện tại, nhiều website mua bán LR có tiếng đã bị đóng cửa, mọi giao dịch bị ngưng trệ. Các exchanger cũng thông báo ngừng thu mua loại tiền này và không cho biết về khả năng tiếp tục trong tương lai. Trước đó, ngày 26/5, trên website của Auto Exchanger, ban quản trị thông báo sẽ mua lại tất cả LR của người dùng. Tuy nhiên, đến sáng 30/5 thì trang web đã bị khóa và không thể truy cập được.

Với quy mô chiếm 40% thị trường MMO, người chơi nhận định scandal này sẽ làm đóng băng lĩnh vực trong khoảng 2 hoặc 3 tháng. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm tốt để các loại tiền khác như WMZ/WME, PP, AP, BTC... vươn lên.

Trao đổi với VnExpress, Luật sư Kiều Đại Bằng cho biết, nếu những trang website làm đối tác chuyển đổi tiền ảo LR này không được cấp phép thì họ đã hoạt động sai luật. Trong trường hợp, cơ quan chức năng điều tra ra các giao dịch chuyển đổi tiền thì không những bị truy hoàn số tiền trên cho Nhà nước mà còn có khả năng bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nguon tu Vnexpress