9h hôm nay, 24/7, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường bắt đầu đối thoại trực tuyến với nhân dân qua Cổng Thông tin Điện tử Chính phủ (www.chinhphu.vn).

Cuộc đối thoại tập trung vào những vấn đề đang thu hút sự quan tâm của người dân trong lĩnh vực thuộc chức năng quản lý nhà nước của Bộ như công tác xây dựng và thi hành pháp luật; kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật; phổ biến, giáo dục pháp luật; thi hành án dân sự; hành chính tư pháp; bổ trợ tư pháp và các công tác tư pháp khác trong phạm vi cả nước...

Sau lời chào trân trọng tới toàn thể nhân dân và độc giả, Bộ trưởng Hà Hùng Cường trả lời câu hỏi đầu tiên từ một bạn đọc ở Lâm Đồng, về chính sách của Đảng và Nhà nước về vấn đề nhập Quốc tịch cho người nước ngoài tại Việt Nam.

Bộ trưởng cho biết, câu hỏi liên quan đến chính sách rất lớn của Đảng và Nhà nước. Vấn đế này đã được quy định trong pháp luật Việt Nam về quốc tịch từ năm 1945 đến nay. Theo đó, người không có quốc tịch thường trú ổn định, lâu dài tại Việt Nam được tạo điều kiện nhập quốc tịch Việt Nam, trở thành công dân Việt Nam, có các quyền và nghĩa vụ của công dân Việt Nam

Để giải quyết các trường hợp tồn đọng do lịch sử để lại, Luật Quốc tịch Việt Nam năm 2008 đã quy định hẳn 1 điều (Điều 22) về việc cho phép nhập quốc tịch Việt Nam theo thủ tục đơn giản đối với người không quốc tịch đã cư trú ổn định trên lãnh thổ Việt Nam từ 20 năm trở lên tính đến ngày 1/7/2009 và tuân thủ Hiến pháp, pháp luật Việt Nam.

Thủ tục về việc nhập tịch rất đơn giản. Theo quy định của Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo chính quyền các cấp và các cơ quan chuyên môn có liên quan rà soát, lập danh sách, hỗ trợ họ làm hồ sơ, báo cáo Chính phủ để trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định. Ủy ban nhân dân cấp xã là nơi trực tiếp hướng dẫn làm hồ sơ cho những người có nguyện vọng.

Người nhập tịch không phải nộp lệ phí. Thời hạn nộp hồ sơ xin nhập quốc tịch Việt Nam theo thủ tục đơn giản nêu trên sẽ kết thúc vào ngày 31/12/2012.

Thời gian qua, Chủ tịch nước đã giải quyết cho 3.170 trường hợp được nhập quốc tịch theo thủ tục này, trong đó chủ yếu là đồng bào cư trú dọc biên giới. Ngoài ra, Bộ Tư pháp đã nhận được gần 4.000 hồ sơ, đã trình Chủ tịch nước xem xét giải quyết 3.440 trường hợp; đang xem xét để trình Chủ tịch nước 152 trường hợp.

Hồ sơ vẫn đang được tiếp tục gửi về Bộ Tư pháp. Vừa rồi lãnh đạo Bộ có đi kiểm tra ở một số nơi, thì Thừa Thiên- Huế đã làm xong, nhưng Quảng Trị thì chưa. Quy định này chỉ có hiệu lực đến 31/12 năm nay. Chúng tôi đã chỉ đạo các tỉnh thành triển khai việc này rốt ráo, đảm bảo cho những người thường trú tại VN từ 20 năm được nhập tịch.

Nếu ông thuộc diện được nhập quốc tịch Việt Nam theo thủ tục đơn giản nói trên mà chưa làm thủ tục thì đề nghị liên hệ ngay với UBND cấp xã để nộp hồ sơ.

Sau ngày 30/12/2012 sẽ không còn thủ tục đơn giản nói trên nữa, muốn nhập quốc tịch Việt Nam, ông phải làm thủ tục thông thường theo quy định của pháp luật.

Một bạn đọc ở Saint Petersburg, Nga, lấy chồng người Nga và đã định cư tại quê chồng nhưng vẫn chưa mất quốc tịch Việt Nam, hỏi, muốn tiếp tục giữ quốc tịch Việt Nam thì sẽ được giải quyết thế nào. Bộ trưởng Hà Hùng Cường Hoan nghênh bạn đọc này, dù xa đất nước, nhưng vẫn mong muốn giữ quốc tịch Việt Nam. Quốc hội đã thông qua Luật Quốc tịch Việt Nam năm 2008, đã quy định người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà chưa mất quốc tịch Việt Nam thì vẫn còn quốc tịch Việt Nam.

Tuy nhiên, để được tiếp tục giữ quốc tịch Việt Nam thì phải làm thủ tục đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam trong thời hạn 5 năm, kể từ ngày Luật có hiệu lực, tức là cho đến ngày 30/6/2014. Sau thời hạn này mà không đăng ký sẽ bị đương nhiên mất quốc tịch Việt Nam; nếu muốn có quốc tịch Việt Nam thì họ sẽ phải làm thủ tục xin trở lại quốc tịch Việt Nam.

Bộ trưởng hướng dẫn độc giả liên hệ tới các cơ quan đại diện Việt Nam tại Liên bang Nga hoặc vào Cổng TTĐT Bộ Tư pháp để được hướng dẫn.

Từ 1/7/2014, những người không đăng ký giữ Quốc tịch Việt Nam  thì đương nhiên mất quốc tịch. Nên bạn cần đăng ký nếu có nguyện vọng tha thiết như vậy.

Tự sửa Giấy khai sinh là vi phạm pháp luật

Một bạn đọc hỏi: Cháu sinh năm 1990 và đã được đăng ký khai sinh tại UBND xã. Trước đây, do muốn cho cháu đi học sớm nên bố, mẹ cháu đã tự sửa trong bản sao Giấy khai sinh của cháu nộp cho nhà trường là cháu sinh năm 1989. Do đó, bằng Tốt nghiệp Đại học của cháu cũng ghi năm sinh là năm 1989. Vừa qua, cháu làm hồ sơ xin việc làm tại một công ty thì tại đây họ đã phát hiện ra năm sinh của cháu ghi trong Bằng tốt nghiệp đại học và trong Giấy khai sinh mâu thuẫn nhau nên họ không chấp nhận. Vậy cháu có thể cải chính năm sinh trong Giấy khai sinh cho phù hợp với bằng tốt nghiệp Đại học được không?.

Bộ trưởng Hà Hùng Cường trả lời: Tôi xin nói thẳng là không thực hiện được. Giấy khai sinh và tất cả số liệu trong giấy khai sinh là thông tin gốc theo quy định của pháp luật, mọi giấy tờ sau này phải phù hợp với giấy khai sinh.

Giấy khai sinh của cháu đã được đăng ký đúng với thực tế, nên không được cải chính. Theo quy định của pháp luật, Giấy khai sinh là giấy tờ gốc của mỗi cá nhân. Mọi hồ sơ, giấy tờ khác của cá nhân, trong đó có bằng cấp, có nội dung liên quan đến ngày, tháng, năm sinh thì phải đúng với ngày, tháng, năm sinh ghi trong Giấy khai sinh.

Trong trường hợp của cháu thì phải làm ngược lại, tức là phải điều chỉnh Bằng tốt nghiệp theo Giấy khai sinh. Cụ thể, để khắc phục sự sai lệch năm sinh ghi trong bản chính Giấy khai sinh và Bằng tốt nghiệp Đại học của cháu thì cháu phải làm thủ tục điều chỉnh lại năm sinh trong bằng Tốt nghiệp Đại học theo năm sinh ghi trong Giấy khai sinh. Để làm việc này, cháu cần liên hệ với trường Đại học nơi cháu tốt nghiệp để làm thủ tục điều chỉnh.

Nhân đây, tôi cũng đề nghị các bậc phụ huynh không vì để được việc trước mắt mà làm khó cho con cháu sau này, nhất là việc tự sửa Giấy khai sinh còn là sự vi phạm quy định của pháp luật.

Vì vậy, bạn nên liên hệ với cơ sở trường đại học đề nghị được sửa hồ sơ giấy tờ liên quan theo giấy khai sinh.

Độc giả Vũ Thị Thoa ở Phú Thọ hỏi: Trước đây, tôi lấy chồng Hàn Quốc, chúng tôi đã có một con chung, cháu đã được đăng ký khai sinh tại Hàn Quốc. Do mâu thuẫn vợ chồng, chúng tôi đã ly hôn và tôi đưa cháu về Việt Nam sinh sống. Vì Giấy khai sinh của cháu bằng tiếng Hàn Quốc nên gặp nhiều phiền phức trong làm các thủ tục hành chính ở Việt Nam. Nay tôi muốn đăng ký khai sinh cho con tại Việt Nam và có Giấy đăng ký khai sinh bằng tiếng Việt thì có được không và phải làm thế nào?

Bộ trưởng Hà Hùng Cường trả lời: Vấn đề chị nêu trước 1/4/2006 thì không thực hiện được. Nhiều người đã gặp khó khăn như trường hợp của chị.

Nay, theo Nghị định 158 năm 2005 của Chính phủ, có hiệu lực từ 1/4/2006, nếu cháu có quốc tịch Việt Nam và đã về Việt Nam thường trú, chị chỉ cần đem Giấy khai sinh của cháu được cơ quan có thẩm quyền của Hàn Quốc cấp (phải được hợp pháp hoá lãnh sự và dịch ra Tiếng Việt) đến Sở Tư pháp nơi thường trú để ghi vào Sổ việc đăng ký khai sinh việc cháu đã được đăng ký ở nước ngoài; chị không phải làm thủ tục đăng ký lại việc sinh cho cháu.

Sau khi đã ghi vào sổ, Sở Tư pháp sẽ cấp cho cháu Giấy khai sinh bằng tiếng Việt.

Trước một ý kiến cho rằng “công tác hộ tịch của chúng ta hiện nay vẫn đang bị chồng chéo và rất khó quản lý”, Bộ trưởng Hà Hùng Cường cho biết, công tác đăng ký và quản lý hộ tịch ở nước ta còn nhiều hạn chế, bất cập, nhất là sự phát triển kinh tế - xã hội hiện nay kéo theo sự dịch chuyển lớn dân cư từ địa phương này sang địa phương khác, thậm chí ra nước ngoài.

Mặc dù năm 2005, với việc Chính phủ ban hành Nghị định số 158 về đăng ký và quản lý hộ tịch đã có sự phân cấp nhiều loại việc đăng ký hộ tịch trước đây thực hiện ở cấp tỉnh, cấp huyện tập trung cho cấp xã, nhưng việc đăng ký hộ tịch hiện tại vẫn đang được thực hiện ở cả ba cấp tỉnh, huyện, xã. Vì thế dữ liệu về hộ tịch được lưu giữ rất tản mát, có khi ở cả 3 nơi mà không tích hợp được với nhau, ví dụ, đăng ký sinh một nơi, thay đổi tên gọi ở một nơi, kết hôn lại ở nơi khác; không có cơ quan nào quản lý được đầy đủ các sự kiện hộ tịch của mỗi cá nhân.

Hơn nữa, việc quản lý các dữ liệu hộ tịch cơ bản là bằng văn bản giấy; cán bộ Hộ tịch thì thiếu về số lượng, chưa được chuyên nghiệp hoá, lại thường xuyên biến động, gần 1/3 chưa được đào tạo Luật...

Những hạn chế, bất cập này dẫn đến sự chồng chéo và khó quản lý như bạn nêu. Đã xảy ra nhiều trường hợp lợi dụng những bất cập, hạn chế đó để trục lợi cho bản thân, trốn tránh nghĩa vụ công dân, thậm chí trốn tránh cả sự trừng phạt của pháp luật.

Thời gian qua, Bộ Tư pháp đã đề xuất và thực hiện nhiều giải pháp khắc phục tình trạng này, như việc phân cấp các việc đăng ký hộ tịch về cấp xã như tôi đã nói ở trên, từng bước chuẩn hóa đội ngũ cán bộ làm công tác hộ tịch, tăng cường hướng dẫn nghiệp vụ... Tuy nhiên, những giải pháp này cơ bản vẫn là chắp vá, giải pháp tình thế.

Để giải quyết cơ bản, triệt để vấn đề, Bộ Tư pháp đã đề xuất, được Chính phủ, Quốc hội chấp thuận và hiện đã soạn thảo trình Chính phủ Dự án Luật Hộ tịch với những nội dung mang tính cải cách như xây dựng mô hình đăng ký hộ tịch một cấp (tại cấp xã); cải tiến Sổ hộ tịch theo hướng cơ quan đăng ký chỉ có một Sổ bộ hộ tịch để quản lý và công dân có một Sổ hộ tịch cá nhân trong đó lưu giữ toàn bộ thông tin hộ tịch của mình; cấp số định danh công dân khi đăng ký khai sinh; tin học hóa cơ sở dữ liệu hộ tịch; xây dựng chức danh Hộ tịch viên chuyên trách. Nếu được Chính phủ, Quốc hội chấp thuận, tin rằng trăn trở của bạn sẽ được giải toả.

Bộ trưởng đối thoại trực tuyến với người dân là hoạt động nhằm thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng về việc lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương tăng cường giao lưu trực tuyến, đối thoại trực tuyến với người dân, góp phần định hướng dư luận, tạo đồng thuận trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước.

Thời gian qua, đã có 13 Bộ trưởng đối thoại trực tuyến với người dân tại Cổng Thông tin điện tử Chính phủ.

Tiếp tục cập nhật.

PLĐT - phapluatvn.vn