Trong hợp đồng mua bán tài sản nhà xưởng và quyền sử dụng đất, bên mua và bên bán ký kết với nhau điều khoản: Bên mua phải đóng các loại thuế và chi phí khác. Nhưng khi bên mua không trả đủ tiền, bên bán tố cáo bên mua có dấu hiệu lừa đảo thì cơ quan chức năng không những phớt lờ mà còn bắt giam người tố cáo - bên bán - 10 tháng 24 ngày vì hành vi trốn thuế?!

Vì “cơ ngơi” này mà bà Nguyễn Thị Hoài Anh vương vòng lao lý.
Có dấu hiệu lừa đảo

Như PLVN đã phản ánh, “người tố cáo - bên bán” trong vụ mua bán nêu trên là bà Nguyễn Thị Hoài Anh - Giám đốc Công ty TNHH SX TM DV C&A (gọi tắt là Cty C&A), còn “người bị tố cáo - bên mua” là bà Phạm Thị Ngọc Lành - Việt kiều Úc, Giám đốc Công ty TNHH Úc Việt (gọi tắt là Cty Úc Việt).

Ngày 2/1/2008, bà Anh ký một hợp đồng chuyển nhượng tay (không qua công chứng) với bà Lành bán toàn bộ nhà xưởng cùng quyền sử dụng 17.129m2 đất với giá 800.000 USD. Hợp đồng này được bà Lành thực hiện thanh toán một cách khó hiểu: Giá trị tài sản hơn 12,8 tỷ đồng (qui đổi tỷ giá lúc bấy giờ) nhưng bà Lành chỉ trả nhỏ giọt, lúc thì vài triệu, lúc thì dăm bảy chục triệu, từ ngày 19/1/2008 đến ngày 29/2/2008 mới trả được hơn 700 triệu đồng. Thấy vậy, bà Anh yêu cầu bà Lành thành lập công ty và thanh toán ủy nhiệm qua ngân hàng nơi bà Anh vay. Bà Lành đồng ý và việc mua bán ủy nhiệm thanh toán này như PLVN đã nêu ở bài trước.

Sau khi thành lập Cty Úc Việt, bà Lành làm Tổng Giám đốc, chồng và con trai bà là Phó Tổng Giám đốc. Ngày 22/3/2008 Cty C&A của bà Anh ký hợp đồng bán tài sản cho Cty Úc Việt, giá trị hợp đồng hai bên ký kết trị giá là 9,5 tỷ đồng. Hợp đồng này được công chứng và dựa trên cơ sở Hợp đồng ủy nhiệm thanh toán qua ngân hàng ký ngày 21/3/2008.

Thời gian thanh toán trong 15 ngày sau khi ký kết hợp đồng. Điều 5 Hợp đồng mua bán tài sản giữa Cty C&A với Cty Úc Việt qui định rất rõ: Thuế và lệ phí liên quan đến việc mua bán tài sản theo hợp đồng này do bên B (bên mua - PV) chịu trách nhiệm nộp. Ngay sau khi ký hợp đồng hai bên thực hiện phương thức thanh toán nhưng bên mua hoàn toàn vi phạm những gì mình đã ký kết trước mặt Công chứng viên.

Cụ thể, bà Lành không thanh toán cho bà Anh số tiền 2,2 tỷ và 7,3 tỷ đồng cho ngân hàng như cam kết trong hai hợp đồng mua bán và ủy nhiệm thanh toán. Chính vì những hành vi vi phạm hợp đồng này của bà Lành, bà Anh đã tố cáo bà Lành đến cơ quan chức năng về hành vi cố tình vi phạm hợp đồng vì năng lực tài chính không có, dấu hiệu lừa đảo này đã không được cơ quan chức năng tỉnh Tiền Giang xem xét.

Chúng tôi trích nguyên văn một đoạn trong bức thư của bà Lành gửi cho bà Anh vào năm 2008 như sau: “... Trong hoàn cảnh hiện tại, chị rất khó khăn, nói cho cùng có xuống đây quậy chị thì cũng không giải quyết được gì. Chị có tới đâu thì giải quyết cho cô tới đó, có thể giữa tháng 10 tôi sẽ giải quyết phần thuế của cô trước...”.

Rõ ràng với bức thư này thì bà Lành có dấu hiệu lừa đảo vì mua một tài sản hơn 12 tỷ đồng nhưng năng lực tài chính lại có hạn. Chính trong bức thư này, bà Lành cũng đã nhận trách nhiệm việc đóng thuế trong giao dịch mua bán tài sản này.

Sự khuất tất của kết luận điều tra

Vụ việc được Cơ quan CSĐT Công an TP.Mỹ Tho vào cuộc với lý do: Căn cứ vào hợp đồng ngày 1/2/2008 ký tay giữa bà Anh và bà Lành thì trị giá tài sản chuyển nhượng là 800.000 USD (qui đổi 12,8 tỷ đồng) so với hợp đồng mua bán tài sản giữa Cty C&A với Cty Úc Việt 9,5 tỷ là chênh lệch 3 tỷ đồng. Bà Anh đã hạ thấp giá trị tài sản mua bán để trốn thuế.

Ngoài hai hợp đồng trên, bà Anh còn ký hợp đồng cho bà Lành vay một khoản tiền lớn nữa. Hợp đồng này được cơ quan điều tra chứng minh là bỏ ngoài sổ sách, hợp đồng để hạ thấp giá trị tài sản giao dịch nhằm trốn thuế.

Kết luận điều tra số 149/KLĐT ngày 2/8/2010 của Cơ quan CSĐT Công an TP.Mỹ Tho kết luận: Về thiệt hại ngân sách nhà nước do Nguyễn Thị Hoài Anh - Giám đốc Cty C&A - trốn thuế được xác định là 711.680.000 đồng, đề nghị xử lý theo pháp luật.

Thế nhưng ngày 10/11/2010, cũng cơ quan này ra Kết luận điều tra bổ sung số 206/KLĐT như sau: Bị can Nguyễn Thị Hoài Anh - Giám đốc Cty C&A - đã có hành vi gian dối hạ thấp giá trị hợp đồng, bỏ ngoài sổ sách 3,3 tỷ đồng nhằm mục đích trốn thuế với số tiền 183.480.000 đồng và đề nghị truy tố bà Anh về tội “Trốn thuế” theo Khoản 1 Điều 161 Bộ luật Hình sự.

Trên cơ sở kết luận này, VKSND TP.Mỹ Tho ra Cáo trạng số 172/QĐ-KSĐT ngày 26/11/2010 cáo buộc bà Anh trốn thuế và cần nghiêm trị theo pháp luật như kết luận điều tra.

Thế nhưng vụ án không mang ra xét xử được vì Khoản 1 Điều 161 Bộ luật Hình sự qui định: Người nào trốn thuế từ 100 đến dưới 300 triệu đồng hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt hành chính về tội “Trốn thuế” thì bị phạt tiền từ 1 đến 5 lần số tiền trốn thuế hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm.

Trước đó, ngày 8/12/2009, VKSND tỉnh Tiền Giang đã ra Quyết định số 05/KLĐT phê chuẩn Quyết định khởi tố bị can ngày 30/11//2009 của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tiền Giang. Ngày 10/12/2009, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh này bắt tạm giam bà Anh, đến ngày 4/11/2010 thì cho bà Anh tại ngoại. Hiện nay bà Anh về quê nhà tại Trà Vinh cùng chồng đào ao nuôi cá, trồng chuối sống đắp đổi qua ngày chờ ra tòa...

Theo một luật gia tại TP.Mỹ Tho, việc khởi tố và bắt tạm giam bà Anh là oan sai, bởi: Nếu giao dịch giữa các bên vô hiệu thì sẽ hoàn trả lại những gì đã nhận theo quy định của Bộ luật Dân sự và bồi thường thiệt hại (nếu có) nên đương nhiên không thể phát sinh nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước.

Còn nếu các giao dịch của các bên đều tuân thủ các quy định của pháp luật và phát sinh hiệu lực thì xảy ra hai trường hợp: (1) Nếu tài sản vẫn của cá nhân bà Anh thì có chăng bà Anh chỉ chịu thuế theo quy định của Pháp lệnh người có thu nhập cao 2004; (2) Trong trường hợp tài sản được đưa vào Cty C&A thì bản thân doanh nghiệp vẫn không phải chịu thuế GTGT. Căn cứ vào Điểm c Khoản 4 Điều 3 Nghị định 123/2008/NĐ - CP ngày 08/12/2008 hướng dẫn thi hành một số điều Luật Thuế GTGT thì đối tượng mà các bên giao dịch không phải chịu thuế.

Theo thỏa thuận của các bên thì bà Lành sẽ chịu tất cả các khoản thuế (dù là loại thuế gì) nhưng lại không thực hiện. Điều này phía Công an TP.Mỹ Tho không thể quy chụp bà Anh phạm tội “Trốn thuế” được vì đến thời điểm hiện nay bà Anh vẫn chưa được bà Lành thanh toán đầy đủ số tiền đã giao dịch. Hơn nữa phía Công an TP.Mỹ Tho không có cơ sở để khẳng định bà Anh cố tình bỏ lọt sổ sách 3,3 tỷ đồng đối với giá trị thực.

Như đã trình bày ở trên, giao dịch giữa các bên là giao dịch dân sự và theo nguyên tắc các bên tự thỏa thuận. Do đó, giao dịch giữa các bên vẫn có hiệu lực nếu không thấp hơn quy định của Nhà nước (đối với nhà xưởng và quyền sử dụng đất tại thời điểm giao dịch) và không thể cấu thành tội “Trốn thuế” theo Điều 161 Bộ luật Hình sự.

Qua phân tích nêu trên, có thể đặt câu hỏi vậy phía Công an TP.Mỹ Tho đã đủ cơ sở để khởi tố vụ án chưa? Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi vụ án để thông tin đến bạn đọc.

Ngọc Long - Hải Yến-phapluatvn.vn