Kể từ lần tổng điều tra (TĐT) năm 2007 đến nay, số lượng các cơ sở kinh tế, hành chính, sự nghiệp, doanh nghiệp (DN) đã tăng lên gấp bội, đồng thời tính đa dạng, phức tạp của các cơ sở cũng lớn hơn rất nhiều.

Nhằm đánh giá sự phát triển về số lượng cơ sở, bổ sung số liệu cho các cuộc điều tra thống kê chọn mẫu hàng năm, cập nhật cơ sở dữ liệu về các đơn vị, bắt đầu từ tháng 4, TĐT năm 2012 - cuộc TĐT có quy mô lớn nhất, phức tạp nhất từ trước tới nay đã chính thức “vào guồng” - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm cho hay.

Đại diện các DN Hải Phòng được tập huấn ghi phiếu điều tra.

TĐT “3 trong 1”

Phát biểu tại hội nghị tập huấn nghiệp vụ TĐT cơ sở kinh tế năm 2012 được tổ chức tại Hải Phòng, sáng 3/4, ông Nguyễn Bích Lâm, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết, TĐT năm 2012 này là kết hợp cuộc TĐT cơ sở kinh tế, hành chính, sự nghiệp và hai cuộc điều tra thường xuyên (điều tra DN và điều tra cơ sở SXKD cá thể) nên có phạm vi rất rộng và phức tạp do liên quan đến nhiều đối tượng điều tra khác nhau.

Phạm vi và đối tượng điều tra của lần TĐT này là toàn bộ các cơ sở kinh tế, hành chính, sự nghiệp thuộc 19 nhóm ngành kinh tế (từ ngành A đến ngành S theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam - VSIC 2007) với 5 nhóm nội dung chủ yếu gồm: Thông tin nhận dạng cơ sở; Lao động và thu nhập của người lao động; Kết quả sản xuất, kinh doanh, tình hình hoạt động; Tình hình ứng dụng công nghệ thông tin; Tình hình tiếp cận các nguồn vốn của DN. Các đơn vị điều tra của TĐT này được chia thành 4 khối là DN, hành chính sự nghiệp, cá thể và tôn giáo.

Tuy nhiên, theo ông Lâm, nhằm khắc phục những vướng mắc của các cuộc TĐT trước, bảo đảm tính khả thi trong thực tế, cuộc TĐT năm 2012 có những điểm mới, cải tiến rõ rệt. Trước tiên, đối tượng điều tra được quy định cụ thể, rõ ràng hơn nhằm phản ánh chuẩn xác mục tiêu của TĐT và lập dàn mẫu điều tra của ngành Thống kê cho những năm sau.

Với mục tiêu nâng cao hiệu quả và chất lượng thông tin của TĐT, cách thức tổ chức cũng ưu việt hơn, đảm bảo yếu tố “3 trong 1”: điều tra DN và điều tra cơ sở SXKD cá thể hàng năm được lồng ghép trong cuộc TĐT này tránh trùng chéo, giảm thiểu gánh nặng cho đối tượng cung cấp thông tin.

Thêm nữa, để đảm bảo tiêu chí “nhanh chóng- khách quan- chính xác- kịp thời”, TĐT lần này được chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn 1 nhằm thu thập thông tin của các cơ sở thuộc khu vực DN (từ ngày 1/4- 31/5/2012); giai đoạn 2 nhằm thu thập thông tin của các cơ sở thuộc khu vực hành chính, sự nghiệp và cơ sở SXKD cá thể (từ ngày 1/7 – 30/7/2012).

Cần sự chung tay của các cấp, ngành

Theo ông Nguyễn Bích Lâm, kết quả thu thập được từ TĐT này sẽ phác họa bức tranh đầy đủ về sự biến động, phân bố các cơ sở kinh tế, hành chính, sự nghiệp, số lượng lao động, cơ cấu ngành, vùng của nền kinh tế, kết quả đóng góp của từng ngành kinh tế cho sự phát triển của cả nước, từng địa phương qua 5 năm.

Tuy nhiên, tại buổi tập huấn, nhiều đại diện DN băn khoăn bày tỏ, TĐT tiến hành vào thời điểm nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, rất nhiều DN đã giải thể, ngừng hoạt động hoặc thường xuyên luân chuyển cán bộ, công nhân nên khó nắm được thông tin một cách chính xác nhất.

Trao đổi về vấn đề này, ông Lâm khẳng định, phương pháp điều tra lần này là phỏng vấn gián tiếp kết hợp với phỏng vấn trực tiếp nên chất lượng thông tin thu được phụ thuộc nhiều vào điều tra viên và đối tượng thu thập thông tin. Vì vậy, quá trình tuyển chọn tổ trưởng, giám sát viên đã được tiến hành rất cẩn thận, công tác tập huấn, tuyên truyền cũng được thực hiện nghiêm túc nhằm nâng cao nhận thức của DN về nội dung thông tin, tầm quan trọng của TĐT, quyền lợi và trách nhiệm; từ đó tự giác điền chính xác các thông tin.

“Theo nhận định chung, đến thời điểm hiện tại, hầu hết các cấp, các ngành đều sẵn sàng cho cuộc TĐT năm 2012. Tuy nhiên, cuộc TĐT lần này có phạm vi rộng, phức tạp, liên quan đến nhiều đối tượng điều tra khác nhau nên cần sự quyết liệt của Ban Chỉ đạo các cấp, sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa Thống kê với các ngành, các cấp, từ Trung ương đến địa phương, tăng cường công tác giám sát điều tra”, ông Lâm nhấn mạnh.

Phương Thanh-phapluatvn.vn